Anale prolaps

Home / Nieuws / Anale prolaps

Anale prolaps, wat ook wel rectale prolaps wordt genoemd, is een aandoening waarbij een deel van de darm uit anus uitsteekt. Dit kan afwisselen van een kleine uitstulping tot een heftige toestand waarbij het gehele rectum naar buiten komt. Dit kan, zoals u zich kunt voorstellen, erg vervelende klachten veroorzaken. Hieronder vindt u meer informatie over anale prolaps. Bij het Chirurgisch Expertise Centrum doen wij geen behandeling aan een anale prolaps, maar willen wij u wel zo veel mogelijk informeren over deze aandoening.

Wat zijn anale prolaps?

Prolaps is een ander woord voor verzakking. We spreken van een prolaps wanneer weefsel dat zich normaal binnen het lichaam bevindt, door een bestaande opening naar buiten uitpuilt, in dit geval dus de darm uit anus. Bij anale prolaps betekent dit dus dat er een deel van de endeldarm door de anus naar buiten is gezakt en dus een stuk darm uit anus komt.

De endeldarmverzakking kan intern of extern voorkomen:

Interne endeldarmverzakking: Bij een interne endeldarmverzakking is de endeldarm wel gezakt in het lichaam, maar is dit niet te zien aan de buitenkant van uw lichaam. U kunt hier alsnog wel klachten van hebben. Een interne prolaps hoeft zich niet per se te ontwikkelen tot een uitwendige prolaps.
Externe endeldarmverzakking: Bij een externe endeldarmverzakking is de endeldarm zo gezakt, dat deze wel buiten het lichaam zichtbaar is. De endeldarm kan zo zakken dat deze door de anus zakt. Waaraan u het kunt herkennen is het rode weefsel.

Daarnaast heeft de endeldarm drie verschillende weefsellagen namelijk: een slijmvlieslaag, een spierlaag en bindweefsellaag. Door verschillende oorzaken heb je ook twee andere manieren hoe de darm uit anus kan zakken. Dit onderscheid lees je in verdere alinea’s.

Slijmvliesprolaps

Bij slijmvliesprolaps zakt alleen het slijmvlies van de endeldarm uit. Het slijmvlies komt bij de ontlasting met het persen mee naar buiten. De slijmvliesprolaps is roze van kleur en heeft een dunne wand. Wanneer hier harde ontlasting langskomt, kan dit ervoor zorgen dat het gaat schuren en het slijmvlies beschadigt raakt. Het gevolg hiervan is dat het kan gaan bloeden. Ook kan een slijmvliesprolaps leiden tot verstopping. Wanneer u door verstopping gaat persen, maakt u het probleem in de meeste gevallen alleen maar groter. Ook kan dit in sommige gevallen samen voorkomen met aambeien. Wilt u hier meer over weten? Op de website wordt het begrip aambeien verder uitgelegd en wat u er tegen kunt doen

Rectumprolaps

Een rectumprolaps is een verzakking van de gehele endeldarmwand. Het kan ook voorkomen dat de anus mee uitzakt. Er komt dan een stuk darm uit anus. De prolaps heeft een dikke wand, is donkerrood van kleur en voelt ook als een duidelijke zwelling aan. Daarnaast wordt de anus door de prolaps afgesloten, wat ertoe leidt dat er geen ontlasting meer door kan en er een ontstopping ontstaat, ook wel obstipatie genoemd. Wanneer u dan gaat persen om de ontlasting erdoorheen te krijgen, maakt u dit vaak alleen maar erger. Een rectumprolaps komt voornamelijk voor bij oudere mensen en bij kinderen tot 5 jaar oud. Een groot merendeel (85%) is vrouw, maar het kan ook bij mannen voorkomen. Mocht u nog andere vragen hebben over bijvoorbeeld skintags, die ook vaak ontstaan bij de anus, bekijk dan vooral even de website.

Oorzaken

Er zijn meerdere oorzaken voor anale prolaps. Hieronder worden de meest voorkomende kort benoemd:

De voornaamste is het afzwakken van de bekkenbodemspieren en anale kringspieren. Hierdoor krijgt de endeldarm niet genoeg ondersteuning en kan deze dus uitzakken.
Ook kan langdurige obstipatie leiden tot overmatige druk op de anus, waardoor de spieren verzwakken. Dit kan het gevolg zijn van veel persen of zelfs een bevalling.
Het kan ook voorkomen dat u een tumor of poliep in de darm heeft zitten. Dit kan voor een prolaps zorgen.
Een operatie waarbij de baarmoeder wordt verwijderd, kan ook zorgen voor prolaps. Dit komt doordat er bij deze operatie ook steunweefsel van de endeldarm gedeeltelijk wordt verwijderd, wat ervoor zorgt dat de endeldarm niet goed meer wordt ondersteund en dus kan uitzakken.

Ook zijn er een aantal factoren die mee kunnen spelen waardoor het risico van anale prolaps worden verhoogd:

Leeftijd: Anale prolaps komt zoals gezegd het vaakst voor bij oudere volwassenen. Dit komt deels doordat de spieren door natuurlijke omstandigheden verzwakken.
Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap en de uiteindelijke bevalling ondergaat het bekkengebied grote veranderingen en stress. De spieren kunnen hierbij uitrekken of verzwakken tijdens het persen bij de bevalling, waardoor het risico op anale prolaps toeneemt.
Chronische constipatie: Langdurige obstipatie kan leiden tot herhaalde inspanningen tijdens de ontlasting. Hierdoor kunnen de spieren rondom de anus ook verzwakken.

Hoe herkent u het?

Het herkennen van anale prolaps kan per persoon variëren, door de ernst van het probleem. U kunt het voornamelijk herkennen aan uitstulpingen van buiten de anus. Ook kan het voor u voelen alsof er druk of zwaarte ontstaat in het anale gebied of dat u moeite heeft tijdens uw ontlasting. Hieronder worden een aantal klachten en symptomen nog duidelijker besproken. Ook kan u te maken hebben met een haarnestcyste. Dit is een cyste die zich meestal vormt in de bilspleet, vlak bij het staartbeen. Hier leest u meer over op de website.

Klachten en symptomen

De klachten die bij anale prolaps op kunnen treden zijn voornamelijk:

Verstopping en verlies van slijm en bloed bij ontlasting
Aambeien
Dunne ontlasting lekt weg langs de harde ontlasting
Uitstulpingen buiten de anus zijn zichtbaar, de darm komt uit anus
Niet op kunnen houden van de ontlasting, door beschadigingen van de endeldarm

Onderzoek en diagnose anale prolaps

Het is raadzaam uw huisarts te raadplegen wanneer het gaat om incontinentie, obstructie, bloed- of slijmverlies bij de ontlasting. Het verschilt per persoon wat de verdere acties zijn, maar dit kunnen de volgende processen zijn:

Lichamelijk onderzoek: Tijdens het lichamelijk onderzoek zal de arts de regio rondom de anus onderzoeken en zal de arts met de wijsvinger in de anus voelen. Hierbij voelt de arts de functies van de bekkenbodemspier en kringspier en daarbij eventuele mogelijke afwijkingen in de anus en endeldarm.
Defecografie: Tijdens dit onderzoek wordt het proces van ontlasting onderzocht.
Proctoscopie: Dit is een kijkonderzoek van het laatste deel van de darm en anus.
Anorectaal functie onderzoek (ARFO): Onderzoek naar de werking van de endeldarm en kringspier.

Wat kunt u zelf doen bij darm uit anus?

Wanneer u last denkt te hebben van anale prolaps, oftewel een darm komt uit anus, zijn er een paar stappen die zouden kunnen helpen terwijl u wacht op medische hulp. Wel belangrijk te vermelden is dat het vervangen van professionele medische hulp door zelfzorg niet aan te raden is.

Blijf kalm: Natuurlijk kan het erg verontrustend zijn om anale prolaps te hebben, toch is het erg belangrijk kalm te blijven. Paniek kan de situatie verergeren.
Zoek medische hulp: Als u daadwerkelijk een gedeelte van de endeldarm uit te anus heeft zitten, is het erg verstandig zo snel mogelijk medische hulp in te schakelen.
Vermijd persen: Zoals eerder vermeld, kan persen het effect alleen maar verergeren. Probeer dus niet te persen of druk uit te oefenen, wanneer u op het toilet zit.
Houd het gebied schoon: Probeer het gebied rondom de anus goed schoon te houden, om verdere infecties te voorkomen.

Wat voor behandeling bestaat hiervoor?

Allereerst wordt er gekeken of het om een interne rectumprolaps of externe rectumprolaps gaat. Bij een interne prolaps wordt altijd eerst gekeken of er aan de hand van een dieetadvies en/of medicijnen iets kan worden gedaan aan het probleem. Soms wordt hiervoor ook bekkenfysiotherapie aangeraden en/of darmspoelen. Bij externe rectumprolaps zijn er verschillende behandelingen mogelijk, namelijk via de buik of via de anus.

Bij het Chirurgisch Expertise Centrum voeren wij geen behandelingen uit aan een anale prolaps.

Tips en adviezen om anale prolaps klachten te voorkomen

Natuurlijk zijn er ook tips en adviezen waar je rekening mee kunt houden, om anale prolaps hopelijk te voorkomen. Hieronder een aantal tips:

Vocht: Drink minimaal twee liter water per dag.
Beweging: Zorg voor genoeg lichaamsbeweging. Activiteiten die de bekkenbodemspieren zelfs versterken zijn zwemmen, wandelen en yoga.
Toiletgedrag: Stel uw bezoek aan het toilet niet uit wanneer u moet gaan. Ga hierbij rechtop zitten en probeer te ontspannen. Voorkom bovendien persen.
Voeding: Probeer zo gezond, gevarieerd en vezelrijk voedsel te nuttigen. Deze vezels zitten voornamelijk in fruit, groente en volkoren- en graanproducten.

Wilt u meer weten over de behandelingen die het Chirurgisch Expertise Centrum uitvoert? Neem dan contact met ons op.